Γράφει
Μιχάλης Γουδής
Είχε μόλις μπει στο ΚΤΕΛ των 16:15 από Βέροια για Θεσσαλονίκη και συναντώντας τυχαία έναν παλιό γνώριμο, διηγήθηκε συνοπτικά πως κάνει καθημερινά τη διαδρομή ανάμεσα στις δύο πόλεις με αυτό τον τρόπο, καθώς εργάζεται εδώ και κάποιο διάστημα στην πρωτεύουσα της Ημαθίας.
Αν δεν υπάρχουν λόγοι για παράκαμψη, όπως τα αγροτικά μπλόκα τη δεδομένη χρονική περίοδο, το δρομολόγιο δεν διαρκεί περισσότερα από 50 λεπτά ως το Σταθμό Μακεδονία. Από εκεί, βέβαια, χρειάζεται να υπολογίσει κανείς και μία μάλλον διόλου ευκαταφρόνητη αστική διαδρομή.
Ακούγοντας την προσωπική ιστορία της κοπέλας σκέφτηκα πόσοι άνθρωποι μπορεί να έχουν μία παρόμοια καθημερινότητα από και προς τις γειτονικές προς τη Θεσσαλονίκη πόλεις. Και κυρίως τι συναισθήματα μπορεί να τους δημιουργεί αυτή η ρουτίνα.
Παράλληλα, σκέφτηκα τις περιπτώσεις φίλων και συναδέλφων μου κατά το διάστημα που ζούσα στις Βρυξέλλες. Μου είχε κάνει εντύπωση η αφήγησή τους για το ποδήλατο που χρησιμοποιούσαν για να πάνε από το σπίτι τους, π.χ. στο Βατερλώ, στον σταθμό του τρένου και από εκεί γρήγορα στο κέντρο της Βελγικής πρωτεύουσας.
Στο γραφείο έφταναν με το ποδήλατο, στο καλάθι του οποίου φόρτωναν όλα τα απαραίτητα τόσο για τη δουλειά τους όσο και για το χρόνο που διαρκεί το σχετικά σύντομο ταξίδι τους.
Οι Βρυξέλλες -που δεν διαφέρουν ιδιαίτερα σε μέγεθος και πληθυσμό από τη Θεσσαλονίκη- όπως και πολλές άλλες ευρωπαϊκές πόλεις, έχουν καταφέρει χάρη στις πολύ καλές υποδομές τους να επεκτείνουν τις λεγόμενες αστικές λειτουργικές περιοχές τους (functional urban areas), να μεγαλώσουν κοινώς την ακτίνα στην οποία εκτείνεται ο αντίκτυπος του αστικού τους ιστού.
Με αυτό τον τρόπο μπορούν να αναπνεύσουν λίγο οι μεγαλύτερες πόλεις, να υπάρξουν περισσότερες ευκαιρίες εύρεσης προσιτής στέγης και να δημιουργηθούν καλύτερες προοπτικές για περιοχές που υπό διαφορετικές συνθήκες θα βίωναν μάλλον τη συρρίκνωση.
Φυσικά, δεν υπάρχουν τέλειες λύσεις, καθώς υπάρχουν και πολλά παραδείγματα, στα οποία αυτού του είδους η αστική διάχυση, απλώς καταλήγει να διαχέει και τα προβλήματα των πόλεων.
Παρόλα αυτά, βλέποντας τη σημερινή εικόνα της Θεσσαλονίκης, με την έντονη στεγαστική πρόκληση, το επιμένον κυκλοφοριακό πρόβλημα με την ατμοσφαιρική ρύπανση σε πολύ ανησυχητικά επίπεδα, δεν μπορεί παρά να αναρωτηθεί κανείς πόσο ωφέλιμη θα μπορούσε να είναι η εντονότερη διασύνδεσή της με τις γύρω πόλεις όπως οι Σέρρες, το Κιλκίς, η Βέροια, η Νάουσα κ.ο.κ.
Ωφέλιμη όχι μόνο για την αποσυμφόρηση της Θεσσαλονίκης αλλά και για την ενίσχυση των μελλοντικών προοπτικών των πόλεων αυτών καθώς και των μικρότερων κοντινών χωριών και κωμοπόλεων.
Φυσικά, απαραίτητη προϋπόθεση για κάτι τέτοιο είναι η ύπαρξη γρήγορων, αξιόπιστων και προσιτών ΜΜΜ. Καθώς και μία μορφή διακυβέρνησης που επιτρέπει μεγαλύτερη αυτονομία, ευελιξία των Δήμων και διευκολύνει τη συνεργασία μεταξύ τους.
Επιστρέφοντας στην αρχή του κειμένου, θα ήθελα να φανταστώ την καθημερινότητα της κοπέλας ως εξής: Ξεκίνημα με το ποδήλατο μέσω ασφαλούς, αδιάκοπου ποδηλατόδρομου, π.χ. από την Ανάληψη ως τον σιδηροδρομικό σταθμό, επιβίβαση στο γρήγορο τρένο που έχει δρομολόγια ανά 45’ για Βέροια.
Στο βαγόνι η δωρεάν γρήγορη σύνδεση στο διαδίκτυο της επιτρέπει να λύσει ήδη τις πρώτες επαγγελματικές εκκρεμότητες. Η επιστροφή κατά τον ίδιο τρόπο το απόγευμα, της επιτρέπει να φτάσει σπίτι με αρκετές δυνάμεις και με διάθεση για να αξιοποιήσει τον προσωπικό της χρόνο.
Γιατί εντέλει, αυτό είναι το ζητούμενο στις πόλεις, μία καλύτερη ποιότητα ζωής. Και αυτό δεν θα έπρεπε να κινείται στη σφαίρα της φαντασίας, αλλά να είναι μία ρεαλιστικά εφικτή πραγματικότητα.