Ναόμι Γουότς: Ένα μανιφέστο από μια σταρ για τις γυναίκες της μέσης ηλικίας

Όταν μια σταρ του Χόλιγουντ αποφασίζει να μιλήσει για την εμμηνόπαυση, η συζήτηση δεν μπορεί παρά να πάρει φωτιά. Η Ναόμι Γουότς, η ηθοποιός που γνωρίσαμε μέσα από θρυλικούς ρόλους και κόκκινα χαλιά, επιστρέφει αυτή τη φορά όχι ως πρωταγωνίστρια σε ταινία, αλλά ως η κεντρική ηρωίδα σε μια πραγματική ιστορία: στη δική της μάχη με την πρώιμη εμμηνόπαυση, την άγνοια, τον φόβο και τη σιωπή που την περιέβαλλαν.

Στο νέο της βιβλίο «Τολμώ να το πω» (Dare I Say It), που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις «Ελληνοεκδοτική» η Γουότς ανοίγει τα χαρτιά της και μοιράζεται την εμπειρία που την αιφνιδίασε στα 36 της χρόνια—τότε που, ενώ προσπαθούσε να δημιουργήσει οικογένεια, άκουσε από τον γιατρό της πως βρισκόταν «στο κατώφλι της εμμηνόπαυσης». Ένα σοκ που, όπως περιγράφει, «την έκανε σχεδόν να πέσει από το εξεταστικό κρεβάτι».

Κι όμως, παρά το γεγονός ότι κάθε χρόνο δύο εκατομμύρια Αμερικανίδες και δισεκατομμύρια γυναίκες σε όλο τον κόσμο μπαίνουν στην εμμηνόπαυση, το θέμα παραμένει βουτηγμένο στη σιωπή, στις παρεξηγήσεις, στο ταμπού. Η Γουότς περιγράφει ότι ένιωθε «εντελώς μόνη». Όχι επειδή ήταν κάτι σπάνιο, αλλά επειδή κανείς δεν μιλούσε γι’ αυτό. «Η συζήτηση ήταν εντελώς κλειστή. Είναι γελοίο αν σκεφτείς τα νούμερα», λέει. Και προσθέτει κάτι που χτυπάει φλέβα: «Κάθε γυναίκα, αν είναι αρκετά τυχερή ώστε να ζήσει, θα περάσει εμμηνόπαυση. Κι όμως, την κρατάμε μυστική». Η Γουότς αποφασίζει αυτό να το αλλάξει.

Με χιούμορ, ευθύτητα και δύναμη, το βιβλίο της μοιάζει περισσότερο με μια κουβέντα ανάμεσα σε κολλητές φίλες, όπου όλα λέγονται χωρίς φίλτρο: από τις νυχτερινές εφιδρώσεις και την ορμονική θύελλα, μέχρι την απώλεια λίμπιντο, την αϋπνία και το αιώνιο ερώτημα: «Ποια είμαι τώρα;».

Την ίδια στιγμή, προσφέρει και πρακτικές απαντήσεις από γιατρούς, ειδικούς ορμονών και διατροφολόγους σε θέματα όπως η ορμονοθεραπεία, οι αλλαγές στο σώμα, η ψυχική υγεία, η αυτοεικόνα. Όχι για να δώσει «συνταγές», αλλά για να εφοδιάσει τις γυναίκες με φωνή και δύναμη.

Η ηθοποιός παραδέχεται ότι χρειάστηκε χρόνια για να ζητήσει βοήθεια, να ενημερωθεί και να μιλήσει ανοιχτά. «Φοβόμουν, ντρεπόμουν, κρυβόμουν», επισημαίνει. Κι όμως, σήμερα λέει κάτι πολύ διαφορετικό: η εμμηνόπαυση δεν είναι το τέλος, αλλά μια ευκαιρία επανεκκίνησης. Μια αποδέσμευση από το παλιό, μια επαναφορά στον εαυτό. «Μήπως τελικά ο σκοπός της εμμηνόπαυσης είναι να χωρίσουμε με το παλιό μας εγώ;» αναρωτιέται.

Η αλήθεια για την ορμονοθεραπεία

Η ιστορία ξεκινά σε ένα ιατρείο, όταν η ηθοποιός –φρέσκια από τα γυρίσματα του King Kong και στην προσπάθεια να δημιουργήσει οικογένεια– ακούει τον γιατρό της να λέει ότι βρισκόταν στην κλιμακτήριο. Το σοκ δεν ήταν μόνο βιολογικό· ήταν υπαρξιακό. «Ήθελα να ξεκινήσω ένα νέο κεφάλαιο στη ζωή μου και μου ανακοίνωσαν πως είμαι κοντά... στο τέλος», λέει. Η αίσθηση του απόλυτου αιφνιδιασμού είναι σαρωτική.

Η Γουότς μοιράζεται αστείες ιστορίες, αυτοσαρκασμό και ευαισθησία, παραδέχεται ότι πέρασε χρόνια «βυθισμένη στη μυστικότητα και τημ ντροπή», και τονίζει πόσο καθοριστικό ήταν το να βρει γιατρούς που θα την πάρουν στα σοβαρά και θα της εξηγήσουν τις επιλογές της, ενώ κάνει λόγο και για κάποια επικίνδυνα γυρίσματα που έπρεπε να φέρει εις πέρας όσο ήταν έγκυος.

Κι ενώ η Γουότς συνεχίζει να σπάει προκαταλήψεις μέσα από το βιβλίο της, ο εκδοτικός κόσμος ήδη μιλά για «το μανιφέστο που έλειπε», ενώ πολλές γυναίκες, ειδικά όσες αντιμετωπίζουν την εμμηνόπαυση νωρίς, βρίσκουν επιτέλους έναν οδηγό που μιλά τη γλώσσα τους χωρίς φόβο ή μισόλογα.

Ένα από τα πιο ζωντανά σημεία του βιβλίου είναι η περιγραφή της εμπειρίας της με την ορμονική θεραπεία (HRT). Η Γουότς δεν παριστάνει την ειδικό. Αντίθετα, επαναλαμβάνει με έμφαση: «Δεν είμαι γιατρός. Θέλω όλοι να ενημερωθούν με βάση τη δική τους ιατρική ιστορία». Όμως δεν κρύβει ότι η θεραπεία τη βοήθησε δραστικά.

Από τις νύχτες όπου άλλαζε ρούχα δύο και τρεις φορές από τον ιδρώτα, μέχρι την αγωνία, την ομίχλη του μυαλού, την κατάθλιψη που μπορεί να καραδοκεί όταν το σώμα δεν ξεκουράζεται. «Έπρεπε να πάρω τον έλεγχο των συμπτωμάτων μου», λέει. Και περιγράφει, με απόλυτη πρακτικότητα, ότι για εκείνη η διαδικασία περιλάμβανε σπρέι, αυτοκόλλητο, χάπι, τώρα πια γέλη. Τίποτα τρομακτικό. Όλα βήματα προς το να ξαναβρεί τον ύπνο, την ισορροπία, τον εαυτό της.

Όταν η εμμηνόπαυση γίνεται αφετηρία, όχι τέλος

Η πιο ριζοσπαστική φράση της σταρ, όμως, βρίσκεται στο τέλος του βιβλίου:
«Κι αν ο σκοπός της εμμηνόπαυσης είναι να χωρίσουμε με το παλιό μας εγώ;»

Δεν μιλά για απώλεια, αλλά για επιστροφή στον πυρήνα του εαυτού. «Δεν μας κυβερνούν πια οι ορμόνες», αστειεύεται. «Ίσως είναι η στιγμή να ρωτήσουμε: Τι θέλω; Είμαι ευτυχισμένη; Θέλω να αλλάξω κάτι;».

Σε μια εποχή όπου η γυναικεία εμπειρία της μέσης ηλικίας διεκδικεί δυναμικά τη θέση της στο προσκήνιο, η Γουότς μας υπενθυμίζει κάτι απλό αλλά επαναστατικό.
Και το λέει αυτό από προσωπική εμπειρία. Παντρεύτηκε πρόσφατα. Βρήκε νέες ευκαιρίες στη δουλειά. Νιώθει ότι οι δυνατότητες δεν τελειώνουν. «Δεν είμαστε αόρατες. Δεν τελειώσαμε. Τα πάντα είναι ακόμη πιθανά. Ξεκινάμε ξανά. Και αυτή τη φορά, με τη δική μας φωνή.».

Το μήνυμα της Γουότς προς όλες τις γυναίκες

Αν υπάρχει μια πρόταση που συνοψίζει το πνεύμα του βιβλίου, είναι αυτή:
«Εξακολουθούμε να υπάρχουμε. Εξακολουθούμε να λάμπουμε. Είμαστε εδώ και είναι η ώρα να ακουστούμε.». Η εμμηνόπαυση δεν είναι το τέλος. Είναι ένα νέο κεφάλαιο. Και, με την καθοδήγηση της Ναόμι Γουότς, ίσως είναι και το πιο δυναμικό.