- Newsroom
Ένα πρωτοποριακό εργαστήριο ανθεκτικότητας ετοιμάζει η Αμερικανική Γεωργική Σχολή, δημιουργώντας 15 θεματικούς κήπους, έκτασης 200 έως 400 τ.μ. ο καθένας, που θα αναδεικνύουν τη δύναμη της ελληνικής χλωρίδας σε ένα ξηροθερμικό μέλλον.
Από τις άνυδρες κορυφές του Αιγαίου μέχρι τις καταπράσινες πλαγιές της Πίνδου και από την Κρήτη έως τη Θράκη, οι κήποι θα λειτουργούν ως ζωντανές αποδείξεις ότι η ελληνική βιοποικιλότητα μπορεί να ευδοκιμήσει με ελάχιστους υδατικούς πόρους. Οι πρώτοι τρεις, εμπνευσμένοι από τη Χερσόνησο του Άθω, την Ήπειρο και το Βόρειο Αιγαίο, αναμένεται να είναι έτοιμοι την άνοιξη του 2026, σηματοδοτώντας μια νέα εποχή για την προσέγγιση της γεωργίας και του τοπίου σε συνθήκες κλιματικής κρίσης.
Τα παραπάνω υπογραμμίζει, μιλώντας στο ΑΠΕ-ΜΠΕ, ο επιχειρησιακός διευθυντής της ΑΓΣ Μάνος Αγρόδημος, ξεδιπλώνοντας το πλήρες πλάνο για τη δημιουργία των 15 θεματικών βοτανικών κήπων, που θα φιλοξενήσουν πάνω από 200 είδη ελληνικής και μεσογειακής χλωρίδας και φιλοδοξούν να αποτελέσουν έναν χώρο, όπου η φύση διδάσκει, η αισθητική συναντά την επιστήμη και οι νέοι έχουν την ευκαιρία να ανακαλύψουν την ποικιλία και τον πλούτο της ελληνικής βιοποικιλότητας.
Η φιλοσοφία πίσω από τον σχεδιασμό του έργου
Για τον σχεδιασμό των 15 θεματικών κήπων στην Αμερικανική Γεωργική Σχολή, η βασική φιλοσοφία είναι η αλλαγή στον τρόπο που σχεδιάζονται οι κήποι του campus. Όπως επισημαίνει ο κ. Αγρόδημος, στόχος είναι η εφαρμογή της ξηροφυτικής αρχιτεκτονικής τοπίου και της κηποτεχνίας, παράλληλα με την ανάπτυξη συστημάτων συλλογής βρόχινου νερού και αυτόματης άρδευσης, συνδυάζοντας βιωσιμότητα και τεχνολογία.
Η επιλογή να δημιουργηθούν 15 ξεχωριστοί κήποι αντί για έναν μεγάλο, ενιαίο στόχο έχει έναν βαθύτερο σκοπό: η μεταμόρφωση του μοναδικού campus σε έναν χώρο, όπου η υπεύθυνη διαχείριση και η βιωσιμότητα γίνονται πρακτικά μαθήματα. Το μήνυμα της σχολής, να αναδεικνύει και να εμπνέει τους μελλοντικούς ηγέτες και οραματιστές για τη φροντίδα ενός βιώσιμου πλανήτη, θέλουν να βρίσκεται σε κάθε γωνιά του campus ως «ανοικτό και διαρκές μάθημα», όπως εξηγεί.
Οι «βοτανικές γειτονιές» της Ελλάδας που θα ζωντανέψουν στην αυλή της σχολής
Οι κήποι θα αναπαριστούν 15 περιοχές της Ελλάδας, λειτουργώντας ως ζωντανές μικρογραφίες των ελληνικών οικοτόπων. Πρώτος θα δημιουργηθεί ο κήπος της Χερσονήσου του Άθω, στον χώρο του Ι.Ν. Αγίου Ιωάννου Χρυσοστόμου και ακολουθούν: Κυκλάδες, Ανατολική Μακεδονία, Θράκη, Ιόνιο, Δωδεκάνησα, Ήπειρο, Εύβοια, Κρήτη, Δυτική Μακεδονία, Θεσσαλία, Βόρειο Αιγαίο, Αττική, Κεντρική Μακεδονία και Πελοπόννησο.
Η επιλογή των περιοχών, όπως διευκρινίζει ο κ. Αγρόδημος, έγινε ώστε να αντιπροσωπεύεται η ελληνική χλωρίδα και οι κήποι να αποτελέσουν πρότυπα για όλη την Ελλάδα. Κάθε κήπος έχει έναν «σπόρο» ως επίκεντρο, αντιπροσωπεύοντας καλλιεργούμενα είδη που διδάσκονται στη σχολή, ενώ τα φυτικά είδη ξεπερνούν τα 200 και περιλαμβάνουν: δέντρα με θρησκευτική και συμβολική αναφορά (π.χ. Στύρακας, Άκανθος), αρωματικά και φαρμακευτικά φυτά (Ύσσωπος, Αψίνθος), φυτά επικονιαστών (Μιναρές, Λεβάντα, Σάλβια) και καλλιεργούμενα και «κλιματικά λειτουργικά» φυτά (άμπελος, ελιά).
Ξηροθερμικά φυτά και ανθεκτικότητα
Οι κήποι θα φιλοξενήσουν ξηροθερμικά είδη, όπως Στάχυς, Ιππαρένια, Φλόμος, Ασφάκα, Σάλβιες, μικρά γαρύφαλλα, ρίγανες, θυμάρια, θρούμπια και λεβάντες. Αυτά διαθέτουν προσαρμογές για την επιβίωση σε ξηρασία: βαθιές ρίζες, φύλλα αχυροειδή ή παχιά που αποθηκεύουν νερό. Η χρήση τους, σύμφωνα με τον ίδιο, μειώνει κατά 30-70% την κατανάλωση νερού, ενώ η τεχνική του meadowscaping (λιβαδοποίηση, φύτευση λιβαδικού τύπου) ενισχύει τη βιοποικιλότητα και περιορίζει τη συντήρηση.
Περιβαλλοντική στόχευση και κλιματική κρίση
Το έργο εντάσσεται στο στρατηγικό σχέδιο της σχολής για το κλίμα και σκοπός είναι η εκπαίδευση των φοιτητών, επισκεπτών και γονέων, δημιουργώντας μια «μικρή ζύμη» ανθρώπων που θα μεταδώσουν την αξία της εξοικονόμησης νερού και της βιώσιμης καλλιέργειας. «Η δημιουργία των κήπων συνδέεται άμεσα με την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής, καθώς προτείνει προσαρμοσμένες φυτεύσεις για τα δύσκολα χρόνια που έρχονται», εξηγεί, μιλώντας στο ΑΠΕ-ΜΠΕ, ο κ. Αγρόδημος.
Βίωμα και εκπαίδευση: Τι θα δει ο επισκέπτης
Ο επισκέπτης θα περιηγείται σε 15 μικρούς κόσμους, καθένας με δική του ταυτότητα, και θα «ξεφυλλίζει» ένα υπαίθριο βιβλίο γνώσης: πληροφορίες για τα φυτά, ιστορίες από τις περιοχές που εκπροσωπούν, πρακτικές εξοικονόμησης νερού και παραδείγματα φυσικών λύσεων για τις πόλεις.
Σύμφωνα με τον κ. Αγρόδημο, θα υπάρχουν πίνακες πληροφοριών, προγράμματα εκπαίδευσης, αλλά και ξεναγήσεις, που θα εξηγούν τη φιλοσοφία κάθε κήπου.
Ιδιαίτερα για τους νέους, το έργο φέρνει τη φύση δίπλα τους με τρόπο βιωματικό. Μαθαίνουν τα φυτά, τις χρήσεις τους, την αξία τους, αναπτύσσουν δεξιότητες αναπαραγωγής και αποκτούν σεβασμό για την ελληνική βιοποικιλότητα.
Υλοποίηση, χρονοδιάγραμμα και ο σχεδιασμός
Η μελέτη των κήπων έχει ολοκληρωθεί και οι πρώτοι τρεις κήποι αναμένεται να ολοκληρωθούν μέχρι την επόμενη άνοιξη. Ο κήπος στον Ιερό Ναό Αγίου Ιωάννου του Χρυσοστόμου χρηματοδοτείται από τον απόφοιτο Δημήτρη Βλάχο, ενώ για τους υπόλοιπους η Σχολή προωθεί καμπάνια για εξεύρεση χρηματοδότησης.
Ο σχεδιασμός των κήπων έχει ανατεθεί σε μια ομάδα εξειδικευμένων επαγγελματιών. Η κεντρική αναφορά ως μοντέλο διαχείρισης είναι του Δημήτρη Βλάχου, ενός εκ των παλαιοτέρων αποφοίτων της Σχολής και νυν επαγγελματία στη φυτωριακή παραγωγή στις ΗΠΑ, ως ολιστική προσέγγιση μοντέλου διαχείρισης νερού. Στο κομμάτι της τοπιοτέχνησης, ο κηποτέχνης και γεωπόνος Νίκος Θυμάκης συντονίζει ακαδημαϊκά την ομάδα, βασιζόμενος στη δουλειά προηγούμενων ετών με φοιτητές από το Arizona State University. Σημαντική συμβολή έχουν επίσης ο υπεύθυνος Φυτικής Παραγωγής Χρήστος Καβούνης και η ομάδα τοπιοτέχνησης της σχολής, με επικεφαλής τον Απόστολο Ζερμπίνο. Το concept εμπνέεται από τον ιδρυτή της σχολής, ιεραπόστολο Τζον Χένρι Χάουζ (John Henry House), και το έμβλημα του σπορέα, ενώ η απόφοιτος Ευδοκία Μπουκουβάλα συνδέει το παρελθόν με το παρόν και το μέλλον, προτείνοντας τον «κήπο του Σπορέα» ως κεντρικό στοιχείο. Τη συνολική προσπάθεια στηρίζει και ο πρόεδρος της ΑΓΣ Δρ Τζεφ Λανσντέιλ (Jeff Landsdale).
